یکی از تصورات غلط در رابطه با مصرف انرژی، این است که بیشترین انرژی در مصارف انرژی الکتریکی برای روشنایی مصرف میشود در حالیکه سرمایش و گرمایش بیشترین سهم مصرف انرژی را در ساختمان ها دارا هستند. برای اینکه ذهنیتی از میزان انرژی تلف شده به دست آوریم، کافی است بدانیم که میزان هدررفت حرارت در هر ثانیه، از یک متر لوله دو اینچی بدون عایق در دمای ۱۰۰ درجه سانتی گراد، ۲۲۰ وات و از یک متر لوله چهار اینچی در همان دما برابر ۳۸۰ وات است! حال می توان اظهار کرد که نبود عایق کاری درست باعث اتلاف بخش عظیمی از انرژی مربوط به گرمایش و سرمایش میشود. قابل ذکر است که اهمیت زیاد عایق کاری لوله های موتورخانه باعث شده است که در مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان، این امر ضروری ذکر شود.
عایق موتورخانه بیشتر جهت کاهش انرژی و مصرف سوخت به فعالیت می رود. عایق موتورخانه بیش تر از ۲۰ ٪ از اتلاف انرژی دوری می نماید. در موتورخانه بخش هایی مانند منبع، کلکتور، لوله های آب و شوفاژ عایق کاری میشوند. برای عایق کاری موتورخانه اغلب از پشم شیشه، مل، ماستیک و کرباس و رنگ استفاده میشود. اما امروزه عایق های الاستومری جایگزین بسیار قابل قبولی برای عایق های سنتی میباشند که منجر به کاهش اتلاف انرژی و کارکرد آسانتر میشود.
عایق ها بسته به کارکردشان به عایق های هدایت حرارتی، تشعشعی، رطوبتی، صدا و … تقسیم میشوند و بر اساس جنس به دو دسته کلی فوم های آلی و غیر آلی تقسیم می شوند. همچنین، سیستمهایی که نیاز به عایقکاری دارند به سه دسته دمایی پایین(۷۵- تا ۲۰- درجه سانتی گراد)، متوسط(۲۰- تا ۳۵۰ درجه سانتیگراد)و بالا(۳۵۰ تا ۱۰۰۰ درجه سانتیگراد و بالاتر) تقسیم میشوند. پس مشخصا هنگام انتخاب عایق مناسب، نخست باید دمای عملکرد سیستمی که قرار است عایق شود مشخص شود همچنین باید مشخص شود که آیا سیستم درون ساختمان، خارج ساختمان یا ترکیبی از هر دو است تا مشخص شود که آیا سیستم و عایق نیاز به محافظت در برابر هوا، جو خورنده، آب و موادشیمیایی، سوءاستفاده یا دیگر شرایط را دارد یا خیر. مواردی مانند ثابت بودن یا نوسان داشتن دمای محیط نیز در انتخاب ضخامت مناسب عایق برای حفاظت در برابر تقطیر، هدر رفتن گرما، گرماگیری یا دیگر مشکلات کنترل دما اثرگذار خواهد بود.
عایق های حرارتی ماده یا ترکیبی از چند ماده هستند که نرخ انتقال حرارت را کاهش دهد، این عایقها تا اندازه زیادی از هدررفت گرما جلوگیری میکنند. از آنجاکه هدف اصلی عایقکاری کاهش انتقال حرارت است عایق ها باید ویژگیهای مناسبی در کاهش نرخ انتقال حرارت به طرق هدایت، همرفت و تابش داشته باشند. پس پیش از توجه و انتخاب ضخامت عایق باید به ویژگی مهم مقاومت حرارتی توجه و مناسبترین عایق انتخاب شود. (دقت کنید که اگر چند عایق گوناگون مقاومت حرارتی برابر داشته باشند، میزان صرفه جویی همه شان به یک اندازه خواهد بود و تنها اختلاف آنها در قیمت و محل کاربردشان خواهد بود) پس عایق کاری مناسب لوله ها به عوامل بسیاری بستگی دارد که از مهمترین آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ضریب انتقال حرارت یا ضریب مقاومت حرارتی
- ضریب تابش سطح
- مقاومت در مقابل بخار
- ضخامت عایق
- چگالی عایق
البته عوامل دیگری مانند درصد رطوبت محیط، مقدار و فضای باز بین عایق ها و … نیز در عایق کاری لوله ها اثرگذارند که می توان فهرست کامل آن ها را در استانداردهایی مانند EN ISO 23993 یافت.
عایقهای الاستومری به دلیل بی نیاز بودن از پوشش اضافی و پایداری بسیار بالایی که دارند برای کاربردهای دمای پایین بسیار مقرون به صرفه هستند. همچنین این عایق ها ویژگی های ممتازی مانند مقاومت حرارتی بالا، مقاومت در برابر جذب رطوبت، آسانی نصب و … را نیز دارا هستند. این عایق ها با ضخامت های گوناگون برای عایقکاری لوله ها و کلکتورهای آب گرم، منابع ذخیره آب، مبدل ها، دیگ های آب گرم با دمای سطح بالا و … استفاده می شوند. همچنین قابل ذکر است که سریعترین راه برای عایق کردن سیستمهای لوله کشی موجود و اجرا شده استفاده از عایق های الاستومری است. این عایق ها به شدت انعطاف پذیر هستند و برای جاهایی که فضای کاری کمی وجود دارد بسیار مناسب هستند. این عایق ها در دو گونه لوله ای و ورق رول شده در اندازه ها و ضخامت های گوناگون تولید میشود. برای چسباندن لبه های عایق از چسب های ویژه با قدرت چسبندگی بالا استفاده میشود و برای پوشش درزهای جدایش عایق از نوارهای درزگیر ویژه عایق الاستومری استفاده میشود.
عایق های ورقه ای به صورت ساده، پشت چسبدار، پشت آلومینیوم، پشت چسبدار پشت آلومینیوم ساخته می شود. نصب و اجرای عایق پشت چسبدار یا عایق خودچسب به دلیل سرعت و سادگی صرفه جویی بسیاری در زمان و هزینه های نصب و اجرا به همراه دارد. اگر عایق در محیط خارج ساختمان قرار دارد بهتر است از عایق پوشش دار آلومینیوم/ پلی اتیلن استفاده شود تا در برابر نور خورشید مقاوم باشد. همچنین هنگام نصب این عایق ها باید به نکات زیر توجه کرد:
- ضخامت عایق متناسب با دمای کاری سطح و جدولهای پیشنهادی سازنده انتخاب شود.
- برای لوله های کوچکتر از دو اینچ از عایقهای لوله ای و برای لوله های بزرگتر از دو اینچ، مخازن، کانالها و … از عایقهای صفحه ای (رول) استفاده شود.
- موقعیت عایق کاری به دقت اندازه گیری و عایق بر اساس آن بریده شود.
- هنگام اندازه گیری باید دقت شود که عایق در هیچ نقطه ای نباید دچار فشردگی و یا کشیدگی شود.
- برای اشکال پیچیده بهتر است از الگوها یا شابلون های هندسی مناسب استفاده شود.
- برای نصب عایق روی سطوح از چسب مناسب استفاده شود و سطح کار کاملا تمیز شود.
- درز جدایش دو سر عایق با استفاده از نوارهای درزگیر بهگونهای گرفته شود که عایق فشرده نشود.
- اگر عایق ها در برابر نور خورشید قرار دارند حتما از عایق روکشدار آلومنیوم/پلی اتیلن با ضخامت بالاتر از ۲۵۰ میکرون استفاده شود.
هزینه اجرای عایق کاری
اجرای عایق کاری موتورخانه، منبع آب گرم، لوله آب گرم و سرد، عایق کاری منبع آب ذخیره و انبساط، عایق کاری شبکه هواساز، عایق کاری شبکه های توکار، عایق بندی منبع دو جداره، عایق کاری دیگ، عایق بندی لوله های موتور خانه و … توسط شرکت مهار انرژی پایدار سازه انجام می شود. به منظور اطلاع از هزینه عایق کاری موتورخانه با عایق الاستومری می توانید با کارشناسان عایقکاری ما (فنی مهندسی سپهرانرژی اسپادانا) در ارتباط باشید.